website design software
De Zondagschool - deel 2

De periode van de zondagsschool Genne na 1970 kenmerkt zich enerzijds door veranderingen, en anderzijds door het doortrekken van de constante lijn vanaf 1918. Wat niet veranderde, dat is de boodschap, die vanaf het eerste begin steeds centraal heeft gestaan op de zondagsschool, Jezus Christus en die gekruisigd voor onze zonden, zodat wij mensen voor eeuwig behouden kunnen worden. Deze blijde boodschap mag voor de kinderen nog elke zondag klinken in de Genniger school. Wat wel veranderde, dat was de leiding van de Z.S. Genne.

 

Hadden Anton Schroten en Egbert Würsten vele jaren als boegbeeld voor de klas gestaan, ook voor hen kwam de tijd om de fakkel door te geven. Allebei al begonnen in de 20’er jaren van de vorige eeuw hadden ze er meer dan 40 jaar opzitten. Vele jaren lang, vele zondagen per jaar klaar gestaan voor de jeugd van Genne en omstreken. En dan niet te vergeten de vele uren voorbereiding die er aan vooraf zijn gegaan, om tot een goede vertelling te komen. Want ook na vele jaren ervaring blijft het noodzakelijk om eerst zelf te drinken uit de Bron des Levens, voordat we kunnen helpen de dorst van een ander te lessen. Vooral als er bekende verhalen op het rooster staan, is het extra moeilijk om de jeugd te boeien. Dit vergt elke week weer een degelijke voorbereiding.

 

Egbert Würsten

Egbert Würsten (beter bekend als Oubert) is al voor 1928 begonnen als zondagsschoolleider en rond 1970 gestopt. Toen hij ermee stopte waren er drie leidinggevenden: hij zelf,  Anton Schroten en Hendrik v/d Klogt Gzn. Nadat E. Würsten na ongeveer 45 jaar stopte, zijn A. Schroten en H v/d Klogt samen verder gegaan. In 1977 is Klazien v/d Klogt bij de zondagsschool gekomen, zodat Anton en Hendrik niet meer om de week les hoefden te geven. Geuje van der Linde kan zich Egbert Würsten nog goed herinneren als leider van de zondagsschool. Hij had een bepaalde gedragen wijze van spreken, en als hij op het Kerstfeest een Kerstverhaal wilde vertellen, begon hij eerst met een stichtelijk woord te spreken tot de aanwezigen, jong en oud, waarna hij dan als vanzelf verder ging met het eigenlijke verhaal wat hij wilde vertellen. Hij was soms moeilijk verstaanbaar, hij sprak snel en ook vrij binnensmonds, waardoor zijn goede bedoelingen niet altijd goed overkwamen. Zijn zoon Harm-Jan weet nog dat zijn vader destijds was gevraagd omdat ze een jongere leider er bij wilden hebben die goed kon lezen en spreken. Met het afscheid had hij een barometer gekregen van het bestuur, als blijk van dank voor de vele jaren die hij de zondagsschool mocht dienen.

 

Anton Schroten

In 1978 is Anton Schroten gestopt, omdat hij toen ziek werd. Hij had toen 50 jaar leiding aan de zondagsschool gegeven. Als dank voor deze vele jaren getrouwe arbeid in Gods koninkrijk heeft het bestuur hem een schilderij aangeboden van de school in Genne. Na zijn overlijden in 1985 is het schilderij teruggegeven aan de zondagsschool, het echtpaar Schroten was namelijk kinderloos. Het schilderij hangt momenteel in het schoollokaal waar wij elke week nog zondagschool mogen houden. Toen Anton in het huwelijk trad heeft hij ook alle kinderen op een sinaasappel getrakteerd. De waarde van een sinaasappel was in die tijd heel wat groter dan wij ons nu kunnen voorstellen. Die kreeg je vroeger hooguit één keer in de week, op zondag.

Velen zullen zich Anton herinneren als een beminnelijk man, die sprak vanuit een diepe liefde tot God en zijn medemens. Gerrit v/d Klogt verwoordde het zo,” Hij zou nooit zeggen: ”Dat is niet zo, of, het is anders”, maar hij zei dan: “In de Bijbel, op die en die plaats staat dit of dat”. En wat je er verder mee deed dat was aan jou. Hij wees jou de weg, maar hij was veel meer dan een richtingaanwijzer, hij was een reisgenoot. Ik zie hem nog zo voor de klas staan met in de ene hand de Bijbel of een boek met het vrije verhaal erin, en zijn andere hand uitstekend, bijna tekenend wat hij met woorden zij.

Als Anton op de zondagsschool kwam had hij altijd een bruine leren tas bij zich waarin hij ook boeken had zitten voor diegene die 25 of 40 plaatjes in wilden leveren.  Wanneer er daar een boek tussen zat dat jij leuk vond, dan hoefde je na afloop niet naar v/d Klogt om er daar één uit te zoeken. Hij had namelijk een doos vol thuis staan. Het bestuur werd in die tijd gevormd door G v/d Linde, JH Visscher en A Scherpenkate.

Als opvolgsters van A. Schroten is in 1978 Corry Buit benoemd. Zij was de jongste dochter van Wessel en Truida Buit. Ze heeft het Z.S werk gedaan tot 9 dec. 1981, de dag waarop ze trouwde en Genne verliet. Voor haar in de plaats kwam Gera Aalbers, dochter van Dick en Bé Aalbers, die toen ze kwam meteen enkele zusjes en broertjes meenam. Zij heeft de Zondagschool geleid tot de zomer van 1987, toen zij trouwde, en verhuisde naar Delft. Gera is weer opgevolgd door Liesbeth Meesters, dochter van Jan Meesters.

 

Hendrik van der Klogt

Hendrik v/d Klogt was begin jaren ‘50 begonnen met het zondagsschoolwerk in Genne. Toen hij in het huwelijk trad met Aagje, trakteerde hij alle kinderen van de zondagsschool ook op een sinaasappel.  Hij heeft bij ons in totaal bijna 40 jaar leiding gegeven. Daarvoor is hij ook nog zondagsschoolmeester geweest op de zondagsschool in Hasselt, in en na de oorlog. Maar hij deed veel meer dan alleen leiding geven, hij deed alles wat er moest gebeuren, nooit was het hem te veel. Als je een beroep deed op Hendrik, kwam je nooit beschaamd uit. Hij was niet iemand die zich op de voorgrond plaatste, hij luisterde, deed een stapje achteruit, met de voor hem zo karakteristieke glimlach op het gezicht. Hier passen de woorden van Psalm 116 vers 4, de eenvoudigen wil God steeds gadeslaan. Ik weet nog goed dat we een keer aan het spelen waren naast de school, bij het woonhuis. We mochten daar helemaal niet komen. Er stond een oude houten kruiwagen, voor de sier, maar daar was een handvat van afgebroken. Hendrik dacht dat wij dat hadden gedaan, en gaf ons zonder iets te vragen een flinke draai om de oren. Toen hij twee weken later weer zondagsschool had, kwam hij daarover zijn excuses aanbieden, hij had navraag gedaan bij de meester van de school, en die had hem verteld dat de kruiwagen al stuk was, en dat wij daar dus niets mee te maken hadden.

Toen Hendrik v/d Klogt in 1978 ruim 25 jaar zondagsschoolmeester was in Genne, ontving hij een tegeltje. Hij is in 1988 gestopt met het leiden van de Zondagsschool. Als blijk van waardering voor het vele werk en de tijd die hij in de zondagsschool heeft gestoken, werd hem een Rembrandt Bijbel aangeboden. Hendrik werd opgevolgd door zijn zoon Gerrit v/d Klogt. Die heeft eerst 6 jaar voor de klas gestaan en is in 1994 bestuurslid geworden. Hij volgde toen G v/d Linde op die de Zondagsschool verliet, omdat het de gewoonte was en is, dat wanneer de jongste de zondagsschool verlaat ook vader plaats maakt voor een andere ouder.

 

Boeken en plaatjes

Ook in de jaren tachtig kregen de kinderen van de Zondagschool als beloning plaatjes voor het opzeggen van het psalmversje en voor eventuele goede antwoorden. Toen H v/d Klogt ophield in 1988 kwam de doos in de zondagsschool zelf te staan. In 1991 zijn we gestopt met het zelf inkopen van leesboekjes en hebben we de boekenbon geïntroduceerd. Voor 35 plaatjes kregen ze een boekenbon van F 7,50, die kon worden ingeleverd bij de boekentafel van de I.Z.B. Soms mochten de kinderen de plaatjes ook houden, want dan was er een album aangeschaft, waarin de hele serie kon worden ingeplakt. Plaatjes en roosterboekjes werden en worden besteld bij het Hervormd Bondsbureau.

 

Kerstfeest

Toen Corry Buit er in dec. 1981 mee stopte heeft Jan Grootenhuis jr. haar plaats ingenomen. In deze beginjaren ‘80 is de zondagschool ook begonnen met de kerstviering te houden in gebouw Immanuël, in plaats van in de Genniger school. De ruimte was te krap. De vrouwen en kinderen zaten dan in het ene lokaal en een deel van de mannen in het andere, die dan dus haast niets zagen. En het werd ook als te koud en te tochtig ervaren. De locatie veranderde, maar het kerstfeest niet. De dominee die het kerstevangelie vertelde, en de kinderen die hij daar altijd bij betrok door vragen te stellen, één of twee vrije verhalen, soms zelfs drie, teksten opzeggen, (Jesaja 53 met z’n tweeën, als je er vanaf ging), chocolademelk uit de melkbus, thuis klaargemaakt door de vrouwen van de bestuursleden, met een ‘heerlijk’ vel erop. De bus was goed ingepakt in dekens, later in isolatiemateriaal, om het lekker warm te houden. En dan met die heerlijke kerstkransen, waar we als jongens er zoveel mogelijk van verzamelden om er onder het kerstverhaal lekker van te genieten. En na afloop een prachtig boek met een hele dikke sinaasappel die je als klein  kind met twee handen moest vasthouden. Zulke kreeg je nooit, alleen op het kerstfeest van de zondagsschool in Genne. Deze grote sinaasappels komen ook altijd terug in de verhalen die we hebben gevoerd met de mensen die rond de oorlog naar de zondagsschool gingen. Toen was er armoede, moesten de mensen dus extra zuinig zijn, en werd die sinaasappel extra gewaardeerd. In de oorlog is de zondagsschool in Genne altijd gewoon doorgegaan, iets wat in der lande niet overal het geval was, velen werden verboden of zijn om andere reden gestopt. In die tijd zaten Bart vd Vecht, Hendrik van Dijk en Arend Visscher in het bestuur. Als de chocolademelk klaar gemaakt moest worden gebeurde dat altijd bij Visscher in het stookhok, toentertijd aan de Violensteeg, nu Glinthuisweg.

Als het Kerstfeest begon waren de tafels waar de kinderen aanzaten altijd keurig overtrokken met wit crêpepapier, vastgemaakt met punaises. Na afloop hoefden de bestuursleden dat crêpepapier er niet meer af te halen, dat was ondertussen alwel door de kinderen gedaan. De rommel opruimen, dat moest nog wel gebeuren. Begin jaren ’70 kwam zelfs burgemeester Van Hout op ons Kerstfeest. Een teken van betrokkenheid bij de burgers die hij mocht dienen als burgervader.

Doordat er meerdere vrije verhalen werden verteld, duurde het Kerstfeest eigenlijk veel te lang voor de kinderen. Maar ze moesten natuurlijk wel stil blijven zitten, anders werden ze bij de arm gepakt door een oppasser of door de ouders. Andere kinderen zaten al met de kin op tafel te slapen. Midden jaren ‘80 is het aantal vrije kerstverhalen teruggebracht tot één, zodat de zit dan minder lang was.

Tot in de jaren ’70 werden de Kerstboekjes uitgezocht door de vrouwen van de bestuursleden, later mochten de kinderen er zelf één uitzoeken van een door het bestuur zelf samengestelde catalogus. Hierdoor had je minder kans dat je een boek kreeg wat je al had. In de gesprekken die ik heb gevoerd kwam steeds weer naar voren hoe blij de kinderen vroeger waren met dat leesboek. Want met Kerst kreeg iedereen een boek met een hard kaft, wat een geschenk.

Jan Grootenhuis weet zich nog goed te herinneren dat, toen hij zelf als kind op de zondagsschool zat in de zeventiger jaren, bestuurslid/oppasser A. Scherpenkate ook actief deelnam aan het stellen van vragen tijdens de zondagsschoollessen. Een eigenschap die Gerrit van Hendrik van der Klogt ook had. Die was altijd al goed in het stellen van vragen tijdens en na de les, in de tijd dat hij nog leidinggevende was. Toen hij later bestuurslid werd, mocht hij nog graag even controleren of de kinderen wel goed hadden geluisterd. Spelenderwijs ging hij zo de Bijbel door, verbanden leggend tussen de vele verhalen die de Bijbel rijk is.

Lammie van der Klogt kan zich nog herinneren dat Egbert Würsten  in haar begintijd op de Z.S dat ook graag deed, we spreken dan over eind jaren 60, en iedereen deed goed zijn best, want er waren plaatjes te verdienen. En Würsten was er erg gul mee. Mits je natuurlijk het goede antwoord gaf, je kreeg ze niet voor niets. Hennie van Olst-v/d Vecht (dochter van Bart en Annigje) herinnerde zich nog goed dat wanneer Würsten in een goede bui was je soms naar huis ging met drie plaatjes. Zo had je snel een boek bij elkaar gespaard, 25 plaatjes voor een boekje met een zachte kaft, en 40 plaatjes voor een boek met een harde kaft.

Toen A Scherpenkate rond 1982 stopte als bestuurslid is hij opgevolgd door Henk Zielman, die op zijn beurt het stokje weer mocht doorgeven aan Wim v/d Berg. Wim nam in dec. 2004 afscheid en werd opgevolgd door Martin Visscher JH zn. Zijn vader Jan Hendrik Visscher heeft t/m 1980 deel uitgemaakt van het bestuur. Hijzelf was de opvolger van Bart v/d Vecht, en hij werd weer opgevolgd door Bart’s zoon, Berend v/d Vecht. Als we toen het verhaal aan het vertellen waren, had Berend, net als Beumer vroeger, wel eens last van slaap. Als hij dan weer wakker werd wreef hij zijn ogen even uit met één hand, pakte de shagbuul, en draaide alvast een sigaret voor als het afgelopen was. Deze legde hij dan klaar op de handenarbeidtafel naast hem.

Bij Berend kregen de kinderen nooit de gelegenheid om onrust te stoken, hij greep altijd snel in zodat je niet werd gestoord in je verhaal. Persoonlijk heb ik het altijd erg plezierig gevonden om met Berend zondagsschool te geven. Hij heeft in het bestuur gezeten tot zijn overlijden in maart 1994. Hij is opgevolgd door Berend-Jan Scherpenkate.

 

Klassensplitsing

Begin jaren ’90 waren er teveel kinderen op de zondagsschool om ze nog in één klas samen les te geven. Daarom is toen besloten om de Zondagsschool te splitsen in een onderbouw en een bovenbouw klas. In 1992 gingen er namelijk ruim 40 kinderen naar de zondagschool.

Hiervoor was natuurlijk meer leiding nodig en daarvoor zijn toen Antionet en Barbera van Olst gevraagd (kleindochters van Bart en Annigje), samen met Henriëtte Aalbers. Engelien van der Linde, die inmiddels Liesbeth Meesters was opgevolgd in 1990, maakte het kwartet kompleet. Om de week leidden ze met z’n tweeën de kleuterklas. In deze tijd is er vrij veel gewisseld in de leiding, omdat leidsters na hun trouwen Hasselt verlieten of te druk werden. Naast bovengenoemden hebben ook Janet ten Klooster, Ancorien Würsten en Hanneke Pierik zondagsschool gegeven (zij doet het nu nog). Voor de groteren bleven Gerrit v/d Klogt en ondergetekende over, die in mei 1990 Jan Grootenhuis opgevolgd was.

Vanaf januari 1994 zijn we weer teruggegaan naar één klas, omdat het aantal kinderen was gedaald naar 23. Deze sterke daling kwam doordat we veel kinderen hadden die er in 1992 en 93 afgingen. Met het Kerstfeest van 1993 verlieten tien kinderen in één keer de zondagsschool, zes vanwege het feit dat ze de leeftijd er voor hadden, en vier door de emigratie van de familie Pierik-Buit, naar Canada. Bij hun vertrek hebben ze van de zondagsschool een Engelstalige kinderbijbel meegekregen.

 

Zendingsactie

In 1994 hebben we ook meegedaan aan de actie van de zendingscommissie van de Ned. Herv. Kerk op de Markt om jaarlijks 2x F 6000,- bij elkaar te brengen voor het zendingsechtpaar Wim en Anja v/d Vegte. Zij zijn voor 5 jaar vanuit de gemeente van Putten uitgezonden naar Guatemala. Maar omdat ze allebei uit Hasselt kwamen, en er dus warme banden waren, heeft de Herv. Gemeente dit jonge echtpaar toen op deze wijze ondersteund. Met dit geld werd de auto rijdende gehouden, en werden de opvolgers van Wim opgeleid, zodat die het werk na 5 jaar zouden kunnen overnemen. Hiervoor hadden we spaarkaarten gemaakt, waarmee de kinderen geld konden verdienen door middel van klusjes. In totaal hebben we F 251,- bij elkaar gebracht.

Vanaf 1995 moesten we als zondagsschool fors meer huur betalen, om gebruik te mogen blijven maken van het Genniger schoolgebouw. Hiervoor hebben we bij de diaconie van de NH kerk aangeklopt, met de vraag of zij de huur voor hun rekening wilden nemen, anders was het met de zondagsschool gedaan. Dit verzoek werd gelukkig gehonoreerd, zodat de verkondiging van Gods Woord hier door kon gaan.

 

Verandering opening en afscheid

Vanaf het Kerstfeest van 1995 doen we als leiding van de zondagsschool zelf de opening met de vertelling van het Kerstevangelie, alsook het afscheid van de kinderen. Ze krijgen dan een getuigschrift en een jeugdbijbel, genaamd Vertelling in Woord en Beeld, beter bekend als de Ingwersen Bijbel.

Deze verandering kwam van twee kanten. Enerzijds vanuit de zondagsschool- leiding, die graag zelf het afscheid wilde doen. Anderzijds van de dominee, die ook vond dat dit een taak was van de leiding zelf. Hij zei dat hij erg graag op het Kerstfeest wilde blijven komen, maar dan als gast. We waren het hier dus snel over eens. Vanuit de (groot)ouders hoorden we wel dat sommigen het jammer vonden dat de predikant geen actieve bijdrage meer leverde. Men vond dat daar toch meer gezag vanuit ging, en het was natuurlijk ook een breuk met het verleden. Dominee van Herk bleef elk jaar ons Kerstfeest trouw bezoeken, samen met zijn vrouw, wat door ons ook altijd zeer op prijs werd gesteld.

Voorheen was het altijd zo dat de kinderen met kerst van de zondagsschool af gingen als ze in de eerste klas van het voortgezet onderwijs zaten. Omdat de kinderen van de zondagsschool Loïs in Hasselt echter in groep acht al stopten, en dominee van Herk voor die groep een speciaal catechisatie uur ingesteld had,  zwaaien onze kinderen nu ook een jaar eerder af. Nu kunnen zij daar ook naar toe.

Toen we dat instelden was het wel even een aderlating, twee jaargangen die op één ogenblik de zondagschool verlieten.

 

Voortbestaan zondagschool Genne.

Het voortbestaan van de zondagsschool heeft meerdere keren aan een zijden draadje gehangen, omdat het kinderaantal erg gering was.

Eind jaren zestig, begin zeventig waren er ook weinig jonge kinderen in Genne, zodat er maar ruim tien naar de zondagschool toe gingen. Het toenmalige bestuur heeft wel eens overwogen om de zondagsschool op te heffen, maar heeft het gelukkig nooit doorgezet. Als deze eenmaal werd stopgezet kwam ze niet weer terug, ook al zouden er dan wel weer meer kinderen kunnen komen.

Momenteel gaan er op zondag veertien kinderen naar het oudste schooltje van Nederland, maar de nabije toekomst is ongewis. Aan de ene kant omdat er weinig of geen aanwas meer is, en daardoor zal het kinderaantal nog verder terugzakken.

Een andere bedreiging is het voortbestaan van de Genniger school zelf.

Deze zit qua kinderaantal regelmatig op de opheffingsgrens, wat betekent dat het spookbeeld van sluiting steeds boven het hoofd hangt.

We gaan echter niet doemdenken, maar elke zondag weer vertellen van Jezus Christus, Die de wereld heeft overwonnen, en Die, ook al zou onze zondagsschool er niet meer zijn, doorgaat om door middel van het gepredikte Woord, de kinderen te vertellen dat deze blijde boodschap ook voor hen en u geldt.

Namens de zondagsschool van Genne, opgetekend door Harry Visscher JH zn.

 

Als bron voor deze bijdrage van het ontstaan van de zondagsschool van Genne, en haar geschiedenis, heb ik gebruik gemaakt van de vele informatie die mij is aangeleverd door vele oud-bestuursleden en leidinggevenden van de zondagsschool, als ook van hen die nu nog bij de zondagschool zijn betrokken. In het bijzonder wil ik hierbij noemen Wessel Buit, Geuje van de Linde, Gerrit van der Klogt, Jan Grotenhuis jr., Corry vd Berg-Buit, Henk Zielman, Barbara Doosje van Olst, Henriëtte Aalbers, Ancorien Zomer-Würsten, Janet ten Klooster, Klazien Buysman vd Klogt, , Henny van Olst vd Vecht, Annie Schroten Visscher en Harm-Jan Würsten.

 

[Home] [Genne] [Freule] [Oude weg] [Sluisje] [Zondagschool 1] [Zondagschool 2] [Foto's Feest] [WO II]

De school in Genne tegenwoordig

Anton Schroten

Hendrik vd Klogt